Wanneer je net ouders bent geworden kom je in een rollercoaster terecht van emoties, voedingen, luiers verschonen, boertjes laten en babyslaap. Pasgeboren baby’s hebben heel veel slaap nodig. Wanneer ze slapen en hoe lang ze slapen kan nog enorm verschillen en dat is heel normaal. Toch kun je nu al die fijne slaapbasis leggen zonder jezelf onnodige druk op te leggen.

Je baby groeit en ontwikkelt in de eerste maanden op een hoog tempo en slaapbehoeften veranderen bijna constant. Het ene moment zit je tevreden op de bank omdat je zo’n fijn ritme hebt gevonden met je kleine, de volgende dag gooien ze alles weer om en loop je met de handen in het haar. De waarheid is dat je in de eerste jaren met je baby veel hobbels tegen zult komen op het gebied van slaap. Het goede nieuws is dat je al vroeg kunt starten met het leggen van een fijne slaapbasis waar je kindje steeds weer op terug kan vallen.

Wat is een slaapbasis eigenlijk?

In tegenstelling tot wat je misschien zult denken, is slapen een aangeleerde vaardigheid. In de eerste maanden zal je baby nog heel veel hulp nodig hebben om in slaap te komen – en te blijven – en dat is helemaal ok. Veel kleine baby’s hebben nog niet het vermogen om de vaardigheid tot zelfstandig slapen aan te leren. Maar dat wil niet zeggen dat je geen goede basis kunt leggen om je baby op alle manieren te helpen met fijn te slapen.

Een slaapbasis houdt eigenlijk in dat je alle factoren rondom slaap die je kunt beïnvloeden, zo optimaal probeert te krijgen. Wat dit betekent is dat je sturing kunt proberen te geven aan o.a. voeding, slaapomgeving en timing van slaap. Je kunt je kleintje niet dwingen om te slapen, maar wel een zetje in de juiste richting geven!

Waarom het leggen van een slaapbasis een goed idee is

Baby’s, kleine kinderen én volwassenen varen het beste bij regelmaat en voorspelbaarheid. Weten wat we kunnen verwachten geeft ons een gevoel van vertrouwen en veiligheid, van waaruit we de wereld kunnen ontdekken. Een slaapbasis is er volledig op gericht om je baby deze voorspelbaarheid te geven, naast dat je op een zachte manier kunt gaan oefenen met steeds meer zelfstandig in slaap vallen. Door deze basis te leggen, zorg je ervoor dat je baby hier altijd op terug kan vallen in moeilijkere tijden zoals na ziekte, vakantie of slaapregressies.

Wanneer kan ik starten met het aanleggen van een slaapbasis?

Goed nieuws! Dit kan al vanaf dat je baby een paar weken oud is. In de eerste 2-3 weken is alles erop gericht om aan elkaar en jullie nieuwe leven samen te wennen. Doe vlak na de geboorte vooral wat werkt voor jullie. Na die eerste weken kun je zachtjes aan gaan werken aan een slaapbasis.

Zes tips voor een fijne slaapbasis

1. Start een flexibele routine

De meeste mensen haken acuut af wanneer het woord routine valt, maar het starten van een flexibele routine met je baby gaat jullie beiden enorm helpen. Ik bedoel hiermee niet dat je met je pasgeboren baby een strikt schema van voedingen en slaapjes aan moet proberen te houden. Dit zal niet werken en bezorgt je waarschijnlijk alleen maar heel veel stress en frustratie.

Een flexibele routine betekent simpelweg dat je min of meer steeds dezelfde handelingen in dezelfde volgorde uitvoert. Dit kan er als volgt uitzien:

• Voeding: zodra je baby wakker wordt in de ochtend of uit een dutje, biedt een voeding aan
• Verschonen van de luier
• Activiteit: speel kort met je baby (bijvoorbeeld tummy time)
• Slapen: zodra je baby weer moe begint te worden is het tijd voor een dutje

In het Engels wordt dit ook wel EASY genoemd (Eat, Activity, Sleep, You time). Het aanhouden van zo’n simpele routine helpt om de signalen die je baby aan je geeft beter te kunnen onderscheiden en het brengt meer rust, omdat zowel jij als je baby weten wat er komen gaat. Daarnaast voorkom je met bovenstaande volgorde dat je baby altijd in slaap wordt gevoed, wat op latere leeftijd een sterke slaapassociatie kan gaan worden. 

2. Start met een bedtijdroutine

Het opstarten van een bedtijdroutine of bedtijdritueel lijkt misschien nog heel vroeg. Maar vanaf ongeveer 6 weken leeftijd (of wanneer je baby gericht naar je gaat lachen) kunnen baby’s al verbanden gaan begrijpen. Door iedere avond voor bedtijd dezelfde volgorde van handelingen aan te houden, leert je baby dit herkennen. Voorspelbaarheid geeft je baby rust en vertrouwen.

Een bedtijdroutine voor pasgeboren baby’s kan bijvoorbeeld zijn:

• Een ontspannen en lekker warm bad
• Korte massage
• Schone luier en pyjama aan
• Slaapzak aan
• Nog even knuffelen en een slaapliedje zingen
• Witte ruis aan
• Een laatste kus en naar bed

Een bedtijdroutine kan in het begin zo kort zijn als 10 minuten, maar duurt idealiter niet langere dan 30 minuten. 

3. Optimaliseer de slaapomgeving

Hele jonge baby’s slapen meestal nog altijd en overal. Maar hoe ouder je baby wordt, hoe belangrijker de slaapomgeving wordt. Bij een optimale slaapomgeving kun je denken aan:

• Donker
• Temperatuur van 16-20 graden
• Witte ruis
• Veilig bedje vrij van losse items met een stevig matras
• Een zacht (bij voorkeur rood) lampje voor nachtvoedingen

4. Voorkom oververmoeidheid

Er wordt veel gezegd over oververmoeidheid en dat is met een reden. Baby’s die te lang wakker worden gehouden, gaan stresshormonen aanmaken. Deze stresshormonen zorgen voor moeilijker in slaap vallen, kortere dutjes en vaker wakker worden in de nacht. Zorg er daarom voor dat je je baby binnen een passende wakkertijd weer te slapen legt. Dit bezorgt iedereen veel frustraties en tranen!

5. Help je kindje in slaap op meerdere manieren

Er is niets mis mee om je jonge baby te helpen met in slaap vallen. Het kan wel helpen om meerdere methoden hiervoor te gebruiken, zodat je baby niet gewend raakt aan maar één manier van in slaap vallen. Wiegen, vasthouden, in de kinderwagen, in de draagzak, gebruik een mix! Dit zorgt ervoor dat je flexibel blijft en makkelijker het huis uit kunt met je baby tijdens dutjestijd. 

6. Oefen één keer per dag met zelfstandig in slaap vallen

Vanaf de leeftijd van 6-8 weken kan het een goed idee zijn om voor één dutje per dag te gaan oefenen met zelfstandig in slaap vallen. Voor jonge baby’s houdt dit in dat je de hele tijd aanwezig blijft en veel hulp biedt met je stem en aanraking. Jonge baby’s reageren met name goed op een combinatie van sussen naast het oor en kloppen op de rug (ook wel de Shush Pat methode genoemd).

Raak vooral niet gefrustreerd als het in het begin niet lukt. Zoals gezegd is zelfstandig slapen een aangeleerde vaardigheid en het kost tijd om dit onder de knie te krijgen.

Kan ik nog aan de slaapbasis werken als mijn kindje al ouder is?

Ook als je kindje geen pasgeboren baby meer is kun je werken aan een slaapbasis. Sterker nog: dit is essentieel als je erover na aan het denken bent om te gaan slaaptrainen. Je kindje leren zelfstandig in slaap vallen wanneer voeding, slaapomgeving en timing van de dutjes niet optimaal is zal alleen maar uitlopen op een teleurstelling. Kortom, je bent nooit te laat!

Heb je hulp nodig met het beter slapen van je kindje? Ik ben er om al jouw slaapdromen waar te maken! Op mijn aanbod pagina vind je alle mogelijkheden terug. Twijfel je of wil je nog beter kennis maken om uit te vinden of we een fijne match zijn? Boek dan gratis een kennismakingsgesprek van 15 minuten.